Δημοσιεύτηκε στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού «Novo Argumente» τον Φεβρουάριο του 2012 και στον «Εξάντα» τον Ιούνιο του 2012

Η Ελλάδα βρίσκεται μια ανάσα μόνον μακριά απ’ την καταστροφή, μια άτακτη χρεωκοπία είναι πολύ πιθανή και η έξοδος από το ευρώ διόλου απίθανη – με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κοινωνία της και την υπόλοιπη Ευρώπη. Πώς φθάσαμε άραγε σ’ αυτό το σημείο; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Έλληνες – με ό,τι αποκρύβει αυτός ο γενικός και αταξικός όρος – φταίνε κατά κύριο λόγο οι ίδιοι για ό,τι τους συμβαίνει. Από ’κεί και έπειτα όμως υπάρχει ένα ποσοστό ευθύνης που είναι πανευρωπαϊκό: Και το ευρώ στηρίχθηκε εκ κατασκευής σε λάθος βάση, και τα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων μπορούσαν να γνωρίζουν πολύ καλά πώς φτιάχνονταν τα ελληνικά στατιστικά στοιχεία, και με τα δάνεια, που χορηγούνταν αφειδώς, χρηματοδοτούνταν εν γνώσει όλων η αγορά καταναλωτικών αγαθών των δυνατών χωρών απ’ τις αδύνατες στην Ευρώπη. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί λοιπόν ότι είναι εντελώς αθώος. Από ένα σημείο μάλιστα και πέρα η διάκριση ανάμεσα σε «ίδια» και «ξένη» ευθύνη για την κρίση στην Ελλάδα ξεθωριάζει εντελώς. Επειδή τελικά η Ελλάδα δεν είναι παρά μόνον η ορατή κορυφή του παγόβουνου. Όλες οι δυτικές χώρες έκαναν χρέη, για να χρηματοδοτήσουν κοινωνικές δαπάνες, δίνοντας έτσι μια κοινωνιστική διάσταση στην τυπική δημοκρατία τους. Όλες ζούσαν πάνω απ’ τις δυνάμεις τους και όλες είναι σήμερα υποχείριες των ανώνυμων χρηματιστηριακών αγορών, που σαν Ρωμαίος αυτοκράτορας μπορούν να γείρουν τον αντίχειρα πάνω απ’ όποια χώρα-μονομάχο θέλουν. Η κατάσταση έχει περιπλακεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε δεν είναι μόνον το ευρώ και η Ε.Ε. σήμερα, αλλά η ίδια η Δημοκρατία στην Ευρώπη που βρίσκεται σε κίνδυνο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλο δημοκρατικό έλλειμμα, αλλά και στην Γερμανία όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη δεν είναι ο «κυρίαρχος λαός» αυτός που αποφασίζει τελικά, αλλά οι παντοδύναμες αγορές. Μήπως ήρθε λοιπόν η ώρα να επιστρέψουμε στον λαό ως «Δήμο», ως πανευρωπαϊκό «Δήμο», την κυριαρχία που του ανήκει, ρωτώντας τον μ’ ένα δημοψήφισμα τί του είναι πολυτιμότερο: ο τζόγος των αγορών, στον οποίον παίρνει κι ο ίδιος μέρος, ή η σωτηρία της πατρίδας και ακόμη περισσότερο της Ευρώπης;